بی شک یکی از بهترین و خاطره انگیزترین دوران زندگی هریک از ما، دوران مدرسه است. دوران بی خیالی و شیطنت، دنیای پرواز در خیال و رویا، دنیای غرق شدن در آرزوها و … .
اما بعضی از مسائل وجود دارد که باعث بروز مشکلاتی در این دوره می شود. مثلاً بسیاری از دانش آموزان دچار کم خوابی هستند و یا درس ها را برای شب امتحان می گذارند، در مدرسه (خصوصاً شیفت های صبح)، بی حال و بی انرژی هستند. اما دلیل بروز این مشکلات چیست؟ آیا راه حلی برای آنها وجود دارد؟
با ما همراه باشید تا یک سری ترفندها را به شما آموزش دهیم که با رعایت آنها بتوانید یک سال خوب و خاطره انگیز با نمرات بالا را برای خود بسازید.
تنظیم خواب
خوابیدن به اندازه کافی سبب افزایش انرژی بدن شده و برای حفظ عملکرد و سلامتی بدن انسان نقش مهمی را ایفا می‌کند. به همین دلیل خواب یکی از مهمترین نکات در افزایش بهره وری دانش آموزان است، باید والدین در نظر داشته باشند که خواب کافی باعث افزایش راندمان، انرژی، هوش و حواس کودکان در سر کلاس می شود. با آغاز سال تحصیلی یکی از مشکلات خانواده ها درگیری با مسئله خواب فرزندانشان است. زیرا کودکان در ایام تعطیلات تابستانی به دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن هنگام صبح عادت می کنند و در هفته های اول شروع مدارس با چالشی جدی روبرو خواهند شد. همانطور که می دانید خواب بخش مهمی از زندگی بوده و برای حفظ عملکرد وسلامتی انسانها نقشی حیاتی دارد.
پژوهشگران راهکارهای ساده‌ای را برای تنظیم خواب کودک به این شرح ارائه می‌کنند:
- از وقت خواب می‌توان برای ایجاد گفتگویی صمیمانه و خودمانی با فرزند استفاده کرد. در نتیجه، کودک تدریجاً به وقت خواب علاقه‌مند می‌شوند. بچه‌ها از اینکه «زمانی را تنها با» مادر یا پدر خود بگذراند، خوشحال می‌شوند.
- اگر والدین ناراحتی و سختی گوش دادن به حرف‌های کودک را بر خود هموار سازند، او یاد خواهد گرفت که ترس‌ها، امیدها و آرزوهایش را با آنان در میان بگذارد. این تماس‌های صمیمانه، کودک را از اضطراب رها می‌سازد و او را به خواب خوش فرو می‌برد.
- روی زمان خوابی که برای فرزندتان در نظر گرفته‌اید، تأکید داشته باشید، حتی اگر با مخالفت او رو به رو شدید.
امّا تأکید شما نباید به صورت تحکم و دعوا بیان شود، بلکه با برنامه‌ریزی درست و گوشزد کردن زمان خواب و استراحت، به نتیجه مطلوب می‌رسید.
- در مقابل لجبازی فرزندتان صبر داشته باشید، دعوا و مجادله راه حل صحیحی نیست.
- از والدین موفقی که برنامه منظمی برای فرزندانشان در نظر گرفته و در اجرای آن نیز موفق بوده‌اند، کمک بگیرید.
- برای مدتی همراه فرزندتان بخوابید و بعد از به خواب رفتن او، از کنارش بلند شوید. در واقع مقدمات خواب مثل مسواک زدن، پوشیدن لباس خواب و … را همراه او انجام بدهید تا به گمان اینکه همراه شما می‌خوابد، لجبازی نکند. این کار دروغ گفتن به کودک نیست . همراه شدن و اطمینان دادن به او است. حتی بعضی از بچه‌های بزرگتر نیز دوست دارند که پدر یا مادر آنان را بخوابانند. بنابراین به این خواسته‌ی آنها احترام بگذارید و آن را واقعیت بخشید.
- وقت خواب در مورد دانش آموزان بایستی تغییر پذیر باشد؛ وقت خواب بهتر است بین ساعت هشت و نه [یا بین نه و ده] باشد. شما به فرزندتان بگویید: «خودت تصمیم بگیر که دقیقاً چه ساعتی می‌خوابی.» و از او تعهد بگیرید که رأس ساعتی که خودش انتخاب می‌کند بخوابد.
- حتی گاهی هدیه‌ای کوچک مثلاً لوازم و تحریر مورد علاقه‌اش را بابت این که به قولش عمل کرده برایش تهیه کنید.
- کودک از این که وقت رفتن به مدرسه، مادر به اتاق وی بیاید و پتو را از روی او بردارد و بگوید: «بلند شو، دیر شده!!» وحشت دارد. بنابراین اگر فرزندتان با صدای ساعت زنگ دار بیدار شود بهتر است تا این که با صدای زنگ دار مادر مضطرب شود! به جای این که کودکتان را با فریاد و به زور بیدار کنید، بهتر است بگذارید که ده دقیقه طلایی را به خواب و خیال‌بافی اختصاص دهد و از آن لذت ببرد؛ سپس از تختخواب بیرون بیاید.
اهمیت خوردن صبحانه برای دانش آموزان
صبحانه نخوردن یکی از مشکلات شایع در این دوران است. مطالعات نشان داده است که دانش آموزانی که بدون خوردن صبحانه به مدرسه می روند یادگیری و کارآیی لازم را ندارند. نخوردن صبحانه و گرسنگی در طی ساعات کلاس درس موجب پایین آمدن قند خون و نرسیدن گلوکز (قند خون) به مغز می شود که نتیجه آن اختلال در عملکرد مغز است. معمولاً دانش -آموزان نداشتن وقت را دلیل نخوردن صبحانه عنوان می کنند.
لازم است اهمیت مصرف صبحانه و تاثیر آن در یادگیری به دانش آموزان آموزش داده شود. توصیه هایی مانند صرف شام در ساعات ابتدای شب، خوابیدن به موقع، زودتر از خواب بیدار شدن در صبح و تشویق دانش آموزان به ورزش قبل از مصرف صبحانه موجب می شود که دانش آموز به تدریج اشتهای خود را برای خوردن صبحانه پیدا کند.
به دانش آموزان توصیه کنید در وعده صبحانه، از نان (به عنوان منبع تامین انرژی)، پنیر با تخم مرغ (به عنوان منبع تامین پروتئین) و شیر (برای تامین پروتئین و کلسیم) استفاده نمایند. کره همراه با مربا یا عسل یا خرما بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه را تامین می کند، علاوه بر آن کره منبع خوبی از ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامینA,D است.
مثال هایی از یک صبحانه مناسب برای دانش آموزان و نوجوانان، نان و پنیر و گردو، نان و پنیر و گوجه فرنگی، نان و پنیر و خیار، نان و تخم مرغ و گوجه فرنگی، نان و کره و مربا، نان و کره و خرما، نان و پنیر و خرما است. همچنین مصرف یک لیوان شیر همراه با صبحانه توصیه می شود.
انواع غذاهای سنتی مانند عدسی با نان، خوراک لوبیا با نان و آش های محلی از غذاهای مفید و با ارزش بالای غذایی به شمار می آیند که در هر منطقه به عنوان صبحانه مصرف می شوند.
اهمیت مرور هر درس در همان روز
یکی از روش‌های مهم در یادگیری بهتر درس‌ها که در کانون توسط پشتیبانان به دانش‌آموزان توصیه می‌شود مرور درس هر روز در همان روز است. علاوه بر توصیه‌ی مشاوران و پشتیبانان در صفحه‌ی دوم دفتر برنامه‌ریزی به این موضوع اشاره شده است. تمام مطالبی که یاد می گیرید به حافظه‌ی کوتاه‌مدت شما منتقل می‌شود. برای انتقال این اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت باید مطالعه‌ی کافی برای تثبیت آموخته‌ها وجود داشته باشد. بهترین زمان برای مطالعه‌ی درس‌ها بعد از کلاس درس و تدریس معلم است که بیش‌ترین سطح یادگیری صورت می‌گیرد.
یکی از دلایل اهمیت خواندن درس هر روز در همان روز پیوستگی مطالب است. با توجه به پیوستگی مطالب درس‌ها اگر دانش‌آموز مطلبی را خوب یاد نگیرد درک مطلب جدید برایش دشوار خواهد بود.
یکی دیگر از دلایل مرور درس هر روز در همان روز جلوگیری از انباشته شدن درس‌ها و مشکل نداشتن در مواجهه با کمبود وقت در ایام امتحانات است.
در صورت عقب ماندن از درس‌ها امکان جبران گذشته به‌مراتب دشوار می‌شود و در پایان امتحانات نمی‌توان نتیجه‌ی خوبی کسب کرد. پس با مرور درس هر روز در همان روز چند گام به موفقیت نزدیک‌تر شوید.
