روش هایی وجود دارند که می توانند به شما کنند تا کودک خود را در زمان مناسب از پوشک بگیرید و به او یاد دهید دیگر برای توالت باید از سرویس بهداشتی استفاده کند. در این مطلب شیوه های مناسب که بیشترین نتیجه را حاصل می کنند به شما دوستان معرفی خواهی کرد تا شما نیز بتوانید با استفاده از این روش ها کودک خود را برای یادگیری آماده کنید.
روش سه روزه (اول):
آماده اید برای توالت رفتن؟!
تکنیک کودک بی‌پوشک یک روش «بدون پوشک» است. یعنی احتمال خرابکاری و آب‌کشی در این روش بیشتر از ۱۰۰ درصد است! بنابراین باید از قبل خودتان را برای هر چیزی آماده کنید. اگر حوصله این طور کارها را ندارید، می‌توانید از شورت‌های آموزشی استفاده کنید، اما دیگر انتظار تمام شدن ماجرا در ۳ روز را نداشته باشید.
روش‌هایی که همراه با پوشک هستند و مثلا مادر در ساعات معینی بچه را به دستشویی می‌برد، ممکن است ماه‌ها طول بکشند. اما این یک روش تضمینی چند روزه است. اگر واقعا می‌خواهید این روش برای‌تان کار کند، باید بچه‌تان را لخت رها کنید! اگر این موضوع برای‌تان غیرقابل تحمل است، از یک روش دیگر استفاده کنید. در غیر این صورت، الان بهترین زمان برای شروع است. اگر از همین حالا خودتان را آماده کنید، می‌توانید تابستان را بدون پوشک سپری کنید! هورا!
مراحل آموزشی
یک لگن آموزشی کودک که او خودش به تنهایی بتواند رویش بنشنید. اگر بتوانید برای هر جای خانه (مثلا اتاق خودش، هال، آشپزخانه، توالت و حمام) یکی تهیه کنید، فوق‌العاده است.
یک عالمه آب یا آبمیوه و مایعات دیگر برای نوشیدن جایزه برای هر بار استفاده مطلوب(!) از لگن (شکلات، چیپس یا هر چیز دیگری که کودکتان واقعا دوست داشته باشد و شما معمولا او را از خوردن‌اش محروم می‌کنید!)
شلنگ یا ظرف آب و یک عالمه دستمال و سطل و این طور چیزها برای پاک کردن رخدادهای تصادفی در وسط خانه.
چند دست شلوار یا شورت راحت که فوری پایین بیایند؛ برای وقت‌هایی که بیرون از خانه هستید.
چند دست زیرانداز جاذب آب یک بار مصرف (می‌توانید از داروخانه تهیه کنید) برای جاهای خاص که نمی‌خواهید احیانا کثیف شوند؛ مثلا روی صندلی ماشین یا مبلی که روی آن می‌نشینید. بهتر است آن را طوری پهن کنید که کودکتان متوجه آن نشود، مثلا زیر روکش اصلی صندلی
یک ماه قبل
کنترل کنید که کودکتان برای شروع برنامه آموزش توالت آماده است یا نه. آمادگی، یعنی این که کودکتان بعد از هر بار دستشویی برای ۲ ساعت یا بیشتر خشک می‌ماند، از شما می‌خواهد که به توالت برود، دوست ندارد پوشکش کنید و در زمان‌های نسبتا مشخصی در روز مدفوع می‌کند. اگر کودک شما ۲۸ ماهگی را پشت سر گذاشته باشد، به احتمال زیاد این نشانه‌ها را خواهد داشت. هر چه سن بچه‌ها بیشتر از ۲۸ ماه و نزدیک‌تر به ۳ سالگی باشد، موفقیت این روش بیشتر تضمین می‌شود.
برنامه کاری‌تان را خالی کنید و ۳ روز را دربست کنار بگذارید و روی آموزش توالت تمرکز کنید. یک نفر دیگر (پدر، مادربزرگ یا پرستار) را هم کنار دست‌تان داشته باشید تا حداقل در ۲ روز اول کمک‌تان کند.
یک جور «سرود توالت» اختراع کنید! هدف این است که با رقص و سرود و خوشحالی کودک را به خاطر موفقیتش تشویق کنید و برای ادامه دادنش به او انگیزه بدهید. بنابراین این سرود می‌تواند یک آواز باشد، یک هورای دسته‌جمعی یا یک رقص ۳ نفره با کودکی که توی هوا پرت می‌شود! به این فکر کنید که کودکتان چطوری‌اش را دوست دارد.
۲ تا ۵ هفته قبل از شروع آموزش، کودکتان را با لگنش آشنا کنید. وقت‌هایی که خودتان، همسرتان یا نزدیکان دیگری که با آنها رودربایستی ندارید، می‌خواهید به توالت بروید، به او اطلاع بدهید که دارید برای چه کاری می‌روید! می‌توانید مراحل توالت را از پایین کشیدن شلوار تا سیفون و شستن دست‌ها برایش توضیح بدهید. حتی می‌توانید بعد از توالت، همراه با همسرتان برای خودتان سرود توالت را اجرا کنید! (اگر والدین این کار را برای خودشان بکنند، کودک حس می‌کند این یک تفریح خانوادگی است!) می‌توانید این کار را برای عروسک‌های کودکتان هم اجرا کنید و تمام مراحل توالت را به او نشان بدهید.
یک هفته قبل
یک بسته پوشک را به کودکتان نشان بدهید و بگویید که از چهارشنبه (یا هر روز دیگری که قرار است آغاز تعطیلات ۳ روزه آموزش پوشک‌تان باشد) دیگر نیازی به این‌ها ندارید و او قرار است بی‌پوشک بگردد. این را به عنوان یک ماجرای مفرح و هیجان‌انگیز معرفی کنید. به او بگویید هر وقت این بسته پوشک تمام شود، دیگر نیازی نیست او پوشک به پا کند و آزاد است!
یکی از علت‌های کارآمدی این روش (و علت این که به آن روش «کودک، بی‌پوشک» می‌گویند) این است که بچه‌ها عاشق این هستند که بی‌لباس بگردند!
قدم اول برای یادگیری
همراه با کودکتان از خواب بیدار شوید. پوشکش را باز کنید. بهتر است کودکتان لباسی داشته باشد که مزاحم نشستن او روی لگن نشود. یک دامن کوتاه (بدون شورت) برای دخترها عالی است. برای پسرها هم فقط یک شورت راحت‌تر است. از حالا به بعد شما و همسرتان باید چشم بدوزید به بچه‌تان تا اگر نشانه‌هایی از نیاز به دستشویی دیدید، او را فوری به نزدیک‌ترین لگن برسانید.
در طول روز همگی (یعنی خودتان، همسرتان و کودکتان) را مجبور کنید میوه و چیزهای آبکی بخورند و کلی آب و شربت دم دست بگذارید که چیزی برای توالت داشته باشید! هر وقت خودتان خواستید به توالت بروید، به کودکتان بگویید و مراحل را برایش توضیح دهید. جای دقیق لگن را به او نشان بدهید و بگویید که چه انتظاری از او دارید.
اگر کودکتان روی لگن نشست و کارش را انجام داد، موفقیتش را به او تبریک بگویید، حتی اگر بیشترش روی زمین ریخته بود و فقط یک قطره‌اش به لگن رسیده بود! اگر این طوری شد، سرود توالت را با هم اجرا کنید و حتی می‌توانید به او جایزه هم بدهید. بعد از ۱۰ تا ۱۲ بار، معمولا بچه‌ها یاد می‌گیرند به صورت مستقل از لگن استفاده کنند.
اگر یک اتفاق ناخوشایند رخ داد (مثلا مبل یا فرش کثیف شد) نگویید «چیزی نیست!». به جایش با یک لحن ملایم و کمی ناراحت بگویید «جیش (یا پی‌پی) توی لگن!» و به کودکتان کمک کنید تا فرش و مبل را تمیز کنید. به هیچ عنوان سرش داد نزنید و به خاطر اتفاقی که افتاده، شرمنده‌اش نکنید. اتفاق، حتما می‌افتد!
قبل از زمان خواب بعدازظهر و خواب شبانه، به کودکتان بگویید که وقت توالت است (از او نپرسید که می‌خواهد برود یا نه، چون جوابش نه خواهد بود!) و بعد پوشکش کنید، مگر این که مطمئن باشید خشک می‌ماند.
قدم دوم برای آموزش
روش روز اول را ادامه بدهید. تنها تفاوت این است که در روز دوم می‌توانید یک ساعت در بعدازظهر بیرون بروید. صبر کنید تا او در لگن کارش را بکند و بعد سریع از خانه بیرون بزنید! این طوری به او می‌فهمانید که بین زمان بیرون رفتن از خانه و دستشویی کردن، ارتباطی وجود دارد. ضمنا با این کار کودکتان را با «توالت درخواستی» هم آشنا می‌کنید، یعنی قبل از بیرون رفتن از او بخواهید که توالت کند.
موقع بیرون رفتن پای کودکتان یک شلوار راحت بکنید و برایش پوشک یا شورت آموزشی نپوشانید. قرار است برای هر رخدادی، داخل خانه یا بیرون آن کودک را آزاد بگذارید. با این حال چند دست لباس با خودتان بردارید؛ شاید خیلی هم خوش شانس نبودید!
بهتر است برای بیرون رفتن یک جای نزدیک را انتخاب کنید تا پیاده (بدون ماشین) بروید. قدم زدن در محله (حتی اطراف ساختمان خودتان) یا رفتن تا پارک نزدیک خانه، این امکان را مهیا می‌کند که یک لگن کوچک را هم با خودتان ببرید. در این مرحله، انتظار نمی‌رود که کودک بتواند خودش را یک ساعت نگه دارد.
روز سوم و قدوم سوم
همان روش روز اول را ادامه بدهید، اما می‌توانید صبح و عصر برای یک ساعت بیرون بروید. هر بار قبل از رفتن از کودکتان بخواهید توالت کند و بعد بیرون بروید.
برای بیرون رفتن همان کارهای قبلی را بکنید؛ شلوار راحت، لگن کوچک همراه و لباس‌های اضافه.
پس از اتمام آموزش…
بعد از این تعطیلات طولانی می‌توانید انتظار داشته باشید که کودکتان هر بار که لازم دارد، خودش را به لگن برساند یا به شما بگوید که کمکش کنید. اما برای رسیدن به نتیجه مطلوب، همچنان باید انتظار اتفاقاتی را داشته باشید.
برای ۳ ماه آینده، به کودکتان اجازه بدهید با شورت یا با یک شلوار شل و ول در خانه بگردد. پوشک را فقط برای خواب شبانه استفاده کنید. بیرون از خانه هم شلوارهای راحت پای او کنید که پایین کشیدن‌شان ساده باشد.
شورت‌های آموزشی یا لباس‌های زیر تنگ برای بچه حس پوشک را دارند و استفاده از آنها قبل از ۳ ماه کودکتان را ترغیب می‌کند که توی همان‌ها کارش را انجام بدهد. بعد از ۳ ماه بدون هیچ رخداد غیر منتظره، می‌توانید به او شورت بپوشانید.
وقتی بیرون می‌روید، لگن کوچک‌تان را همراه‌تان ببرید. در محیط‌های عمومی از آن در دستشویی‌های عمومی استفاده کنید یا از تبدیل‌های توالت فرنگی برای او استفاده کنید. حتما دست‌های خودتان و کودکتان را بعد از استفاده از توالت بشویید.
روش دوم:
درخواست از کودک
در قدم اول باید با کودکتان صحبت کنید و در طی روز به او یادآوری کنید که اگر احساس کرد می خواهد دستشویی کند به شما بگوید. در این کار سعی کنید مدام از کودک بپرسید و به او یاد آوری کنید. برای ابتدای کار، پوشک را باز نکنید همانطور که کودک با پوشک است از او سوال بپرسید که آیا دستشویی دارد یا نه؟
زمان‌سنجی کنید
کودک شما در ۱۸ماهگی می‌تواند کنترل مثانه خود را داشته باشد اما در بیشتر موارد یک سال دیگر هم طول می‌کشد تا او به این درک برسد که چه زمانی احساس دفع دارد و در این موقعیت چه کاری باید انجام دهد. کمی قبل از ۲سالگی کودک می‌تواند پیش از عمل دفع آن را احساس کند و متوجه اتفاق‌های بعدی شود.
بنابراین به هیچ عنوان قبل از دو و نیم سالگی اقدام به پوشک گرفتن کودک نکنید. خشک ماندن کهنه و پوشک نشان‌دهنده کنترل آگاهانه ادرار است. اگر کهنه یا پوشک فرزندتان تمام شب خشک ماند زمان آموزش توالت رفتن فرا رسیده است.
اما توجه داشته باشید که نباید شب‌ها پوشک را کنار بگذارید چون کودک در کنترل ادرار و مدفوع به‌خصوص هنگام خواب مهارت کافی به دست نیاورده است. بیشتر کودکان کنترل مدفوع را پیش از کنترل ادرار یاد می‌گیرند، زیرا به‌طور معمول فوریت در دفع ادرار بیشتر از مدفوع است و کودک توانایی کمتری برای کنترل ادرار دارد.
لگن یادتان نرود
در ابتدا دو لگن ساده و سبک بخرید یکی برای خانه و دیگری برای خارج از خانه و مسافرت. نباید لگن را به وسیله‌ای مهم برای دفع مدفوع یا ادرار تبدیل کنید. لگن باید ساده باشد تا استفاده و شست‌وشوی آن راحت بوده و در عین حال کودک آن را نوعی صندلی یا اسباب‌بازی به‌شمار نیاورد. او خیلی زود درک می‌کند که لگن نوعی توالت سیار است. برخی والدین برای آموزش توالت رفتن پوشک را روزها کنار می‌گذارند یا اگر آموزش توالت رفتن همزمان با فصل گرما باشد همزمان با تشویق کودک به استفاده از لگن او را از پوشیدن پوشک معاف می‌کنند.
اما باید بدانید این کار نتیجه‌بخش نیست و حتی می‌تواند در روند آموزش اشکال ایجاد کند زیرا بچه متوجه ضرر خشک ماندن کهنه یا پوشک نمی‌شود و برای کنترل ادرار و مدفوع خود تلاش نمی‌کند. بنابراین فقط زمانی که پوشک کودک شب‌ها خشک می‌ماند از این شیوه استفاده کنید.
به این موضوع دقت کنید که کودک را با استفاده از لگن زیبا و جالب تشویق به دفع نکنید و این را بدانید که خروج از خانه بدون کهنه و پوشک و با شورت و شلوار تشویق مناسب‌تری است. در ابتدا نداشتن پوشک بچه‌ها را کمی هیجان‌زده می‌کند و اگر شلوارشان نقش و طرح جذابی داشته باشد این هیجان دوچندان خواهد شد.
گوش به زنگ باشید
به نشانه‌ها و علائم نیاز کودک به دستشویی رفتن مانند دست بردن کودک بین پاهایش دقت کنید. به این ترتیب شاید بتوانید به‌موقع او را به دستشویی برسانید. اگر کودک در شلوارش ادرار کرد بلافاصله شلوارش را عوض نکنید بلکه کمی تامل کنید تا متوجه شود خیس بودن شلوار ناراحت‌کننده است و بهتر است چنین اتفاقی نیفتد. در مدتی که کودک توالت رفتن را یاد می‌گیرد لباس‌هایی به او بپوشانید که در آوردن آنها ساده و آسان باشد.
شلوارهایی که فقط کش کمر دارند، مناسب‌ترند زیرا خیلی راحت می‌توان آنها را درآورد، در مقابل درآوردن شلوارهایی که زیپ و دکمه دارند دشوارتر خواهد بود. حواس‌تان باشد که کودک در طول روز چه مقدار مایعات نوشیده است.
دوستی کودک با صندلی توالت
یکی از بهترین وسایلی که می تواند به کودک شما کمک کند تا بتواند راحت تر توالت برود، استفاده از صندلی توالت است که در رنگ ها و شکل های متنوع و جذاب وجود دارد. در ابتدای کار از این صندلی صرفا به عنوان صندلی استفاده کنید و اجازه دهید کودک بر روی آن بنشیند و با اسباب بازی هایش بازی کند تا احساس راحتی نسبت به این صندلی پیدا کند.
بعد از آن کودک خود را در طی روز به دستشویی یا حمام برده و بخواهید که بر روی صندلیش بنشید و دستشویی کند. اگر چند دقیقه نشست و دستشویی نکرد کودک را بلند کنید و بعدا دوباره این کار را تکرار کنید تا کودک هم متوجه شود که استفاده از صندلی برای چه منظوری است.
مداومت داشته باشید
روزی هزار بار از کودک بپرسید «جیش نداری؟ پی‌پی نداری؟» این سوال را هرچه بیشتر تکرار کنید، بهتر است. در ابتدای دوره استفاده از لگن و تا زمانی که فرزندتان با آن آشنا نیست، می‌توانید آن را در دسترس قرار دهید اما بعد از این زمان لگن باید در توالت باشد و کودک هم برای دفع به توالت برود.
رفتن به توالت یکی از کارهایی است که او باید به‌عنوان بخشی از آموزش توالت رفتن بیاموزد. پس به هیچ عنوان لگن را جلوی تلویزیون نگذارید زیرا تبدیل به صندلی کودک می‌شود و او تمرکزش را بر عمل دفع از دست داده و آن را خوب یاد نمی‌گیرد. به همراه فرزندتان به دستشویی بروید و او را به یاد گرفتن و کنترل عمل دفع و ادرار تشویق کنید.
زمانی برای کنار گذاشتن لگن
لگن برای کودک از توالت امن‌تر است و او با لگن بهتر می‌تواند توالت رفتن را یاد بگیرد با این حال زمانی می‌رسد که کودک می‌تواند لگن را کنار بگذارد. البته استفاده از توالت ایرانی برای بچه‌ها کمی سخت‌تر است هم به علت حالت بدن و هم اینکه ابعاد این توالت‌ها فقط برای بزرگسالان مناسب است. بنابراین پیش از نشستن دست کودک را بگیرید تا بتواند تعادلش را حفظ کند.
استفاده از توالت‌های فرنگی هم برای کودکان سخت‌تر از لگن است پس باید روزهای اول به او کمک کنید تا بتواند روی آن بنشیند. باتوجه به اینکه کودکان قد کوتاهی دارند و به سادگی نمی‌توانند روی توالت فرنگی تعادل‌شان را حفظ کنند بهتر است یک چهارپایه کوچک با جعبه چوبی زیر پاهای آنان قرار دهید.
ممنون مطلب مفیدی بود
سپاس از توجه شما